HƯỚNG DẪN CÂN CHỈNH DELAY SPEAKER (LOA TRỄ) TRONG PHÒNG LỚN CHUẨN KỸ THUẬT

Delay Speaker (loa trễ) là giải pháp quan trọng trong các không gian lớn như hội trường, sự kiện, sân khấu, nhà thờ, phòng họp lớn… giúp âm thanh phủ đều, không bị hụt tiếng ở hàng ghế sau. Tuy nhiên, nếu không cân chỉnh Delay đúng kỹ thuật, hệ thống dễ gặp hiện tượng vang vọng – rời tiếng – chồng tiếng gây khó chịu.

Bài viết dưới đây hướng dẫn chi tiết cách cân chỉnh Delay Speaker chuẩn kỹ thuật, phù hợp cho kỹ thuật viên âm thanh, chủ đầu tư hoặc người vận hành hệ thống âm thanh chuyên nghiệp.

1. Delay Speaker (Loa Trễ) Là Gì?

Delay Speaker là loa đặt ở vị trí xa sân khấu dùng để hỗ trợ âm cho người ngồi ở khu vực cuối phòng. Do khoảng cách xa nên phải thêm thời gian trễ (Delay Time) để âm phát từ loa trễ đến tai khán giả trùng khớp với âm phát từ loa chính.

• Không Delay đúng = chồng tiếng, gây rối.

• Delay chuẩn = âm thanh đồng bộ, rõ ràng, tự nhiên.

2. Khi Nào Nên Dùng Delay Speaker?

Delay Speaker rất cần trong các trường hợp:

• Hội trường dài từ 20m – 60m hoặc hơn.

• Sân khấu ngoài trời có khán giả đứng xa.

• Nhà thờ – phòng họp – trung tâm thương mại có chiều sâu lớn.

• Hệ thống cần bổ sung độ phủ âm mà không tăng âm lượng loa chính.

3. Nguyên Tắc Cơ Bản Khi Cân Chỉnh Delay Speaker

✔ Âm thanh từ loa chính phải đến tai khán giả trước

Loa trễ chỉ bù âm chứ không được phát sớm hơn loa chính.

✔ Độ trễ phụ thuộc vào khoảng cách

Âm thanh di chuyển xấp xỉ:
1 mét ≈ 2.92 – 3.0 ms

Công thức chuẩn:
Delay (ms) = Khoảng cách từ loa chính đến loa trễ (m) × 3

✔ Càng xa sân khấu → Delay càng lớn

4. Hướng Dẫn Cân Chỉnh Delay Speaker Chuẩn Kỹ Thuật

Bước 1: Xác định vị trí loa chính và loa trễ

• Đo khoảng cách từ loa chính → loa trễ.

• Đo thêm khoảng cách từ loa trễ → người nghe mục tiêu (hàng ghế cần hỗ trợ âm).

📝 Tối ưu: Loa trễ thường đặt 2/3 chiều dài phòng hoặc theo bố trí ghế.

Bước 2: Đo khoảng cách bằng thước laser hoặc bản vẽ

Ví dụ phòng dài 40m:

• Loa chính → Loa trễ = 20m

• Vậy delay cần đặt: 20m × 3 = 60ms

Bước 3: Cài đặt Delay trong Mixer số / DSP

Thiết bị hỗ trợ Delay:

• Vang số, DSP chuyên dụng

• Mixer số (X32, SQ, Midas…)

• Bộ xử lý loudspeaker (DriveRack, DBX, Xilica, Dynacord…)

Nhập thông số Delay theo số ms tính được.

Bước 4: Kiểm tra và tinh chỉnh bằng tai nghe

Sau khi đặt Delay:

• Bật nguồn nhạc test hoặc micro người nói.

• Di chuyển đến khu vực ngồi ở giữa và sau phòng.

• Nghe xem có hiện tượng rời tiếng / echo / chồng tiếng không.

▶ Nếu nghe nhòe → Tăng Delay thêm 1–3ms
▶ Nếu nghe rời tiếng → Giảm Delay 1–2ms
▶ Khi nghe khớp tiếng, rõ ràng = Delay chuẩn.

Bước 5: Cân chỉnh EQ và Level cho loa trễ

• Giảm Low nhẹ (tránh ù phòng).

• Giảm High một chút để tránh chói cho hàng ghế gần loa trễ.

• Âm lượng loa trễ chỉ nên bằng 70–80% loa chính.

Nguyên tắc: Loa trễ hỗ trợ – không được át loa chính.

5. Lỗi Phổ Biến Khi Cân Chỉnh Delay Speaker

❌ Đặt quá ít Delay

→ Tạo tiếng vọng đôi, khó chịu.

❌ Đặt Delay quá lớn

→ Người nghe cảm giác tiếng bị tách rời, không tự nhiên.

❌ Loa trễ đặt quá gần khán giả

→ Người ngồi gần bị “đập thẳng âm”, mất cân bằng.

❌ EQ không tinh chỉnh

→ Loa trễ dễ gây chói hoặc lẫn giọng.

❌ Không kiểm tra tiếng thực tế sau khi cài Delay

→ Sai lệch không gian → âm thanh thiếu đồng bộ.

6. Bảng Delay Tham Khảo Theo Khoảng Cách

📌 Lưu ý: Đây chỉ là bảng tham khảo, thực tế cần tinh chỉnh thêm.

7. Mẹo Giúp Cân Chỉnh Delay Chính Xác Hơn

• Sử dụng thước laser để đo chính xác vị trí.

• Dùng nhạc test có vocal rõ, hoặc tiếng vỗ tay.

• Ghi lại thông số cho từng sự kiện.

• Với hội trường dài trên 50m → có thể cần 2 cụm loa trễ.

• Kiểm tra âm thanh khi khán giả đã ngồi trong phòng, vì âm học sẽ thay đổi.

8. Kết Luận

Cân chỉnh đúng Delay Speaker là yếu tố quan trọng để hệ thống âm thanh trong phòng lớn hoạt động hiệu quả, đồng bộ và tự nhiên. Chỉ cần tuân thủ:

• Đo đúng khoảng cách

• Cài đúng Delay (ms)

• Kiểm tra thực tế

• Tinh chỉnh EQ + âm lượng